Endoscopische operaties aan de sinussen

Deze pagina heeft tot doel u informatie te geven over een endoscopische operatie aan sinussen. Als u recent bij een neus-, keel- en oorarts (nko-arts) bent geweest, die u zo'n operatie heeft voorgesteld, dan kunt u op deze plaats daarover meer gegevens lezen. Hebt u er nog nooit mee te maken gehad, maar wilt u er wat meer over weten, dan geldt hetzelfde.

Wat zijn sinussen?

Boven en naast de neus bevinden zich holle ruimten in het hoofd, de zgn. sinussen of neusbijholten, die in directe verbinding staan met de neusholte. De twee voorhoofdssinussen, gelegen boven de ogen, en de twee kaaksinussen die zich achter de wangen bevinden, zijn het meest bekend. Minder bekend, maar zeker zo belangrijk, zijn de holten in het zeefbeen, tussen de ogen. Deze zgn. zeefbeensinussen bestaan uit een systeem van vele kleine holten en bevinden zich aan beide kanten tussen de neusholte en de oogkas. De kaakholten en de voorhoofdsholten staan via dit zeefbeen met de neus in verbinding. Als laatste sinus kennen we nog de achterhoofdssinussen, ver achterboven in de neus.

Wanneer is een operatie aan de sinussen nodig?

Om inzicht te krijgen in de oorzaak van uw klachten ziet u op tekening hieronder. De neusbijholten bestaan uit de kaakholten, de zeefbeenholten, de voorhoofdsholten en de achterhoofdsholten. In deze holten bevindt zich onder normale omstandigheden lucht. Ze worden geventileerd doordat ze in verbinding staan met de neus. De afvoergang van de verschillende neusbijholten naar de neus bevindt zich onder de middelste neusschelp(osteomeatale complex). Deze is nauw en kan bij slijmvlieszwelling of het bestaan van neuspoliepen snel verstopt raken. Hierdoor kunnen ontstekingen van de neusbijholten ontstaan. 

Dit kan klachten geven zoals hoofd- en aangezichtspijn, neusverstopping, slijmproduktie, reukstoornissen of drukgevoel in het hoofd. De neusbijholten grenzen aan de schedelbasis, de oogkas, de traanbuis, de reuk-en oogzenuw en verschillende bloedvaten.De meest voorkomende redenen om de operatie uit te voeren zijn chronische neusverstopping, recidiverende ontstekingen en neuspoliepen (nasale polyposis).

Onderzoek van sinussen in de consultatieruimte

Met een hoofdlamp en neusspeculum kan de neus onderzocht worden op afwijkingen van het neustussenschot, slijmvlieszwellingen, poliepen, of secreties. Met een endoscoop (kijkbuis) zijn de afvoergangen van de neusbijholten te bekijken en kan ook achter in de neus gekeken worden. Wanneer de klachten niet met medicatie verdwijnen, wordt verder onderzoek gedaan door middel van een CT-scan van de neusbijholten. Hierop zijn de neusbijholten en de afwijkingen goed te zien. Hierna wordt beslist welke endonasale ingreep het beste is, en of deze al dan niet gecombineerd moet worden met het rechtzetten van het neustussenschot 
(septoplastie).

Preoperatief onderzoek

De operatie gebeurt onder volledige verdoving. Dit impliceert dat u lichamelijk in orde moet zijn om dit te ondergaan. Daarom dient u vooraf (best 1 week) bij uw huisarts langs te gaan voor de preoperatieve onderzoeken. Deze bestaan uit een hartonderzoek (hartauscultatie en zo nodig ook een EKG), longonderzoek (longauscultatie en zo nodig een radiografie van de longen) en een bloedonderzoek. Afhankelijk van uw medische voorgeschiedenis dient er eventueel uitgebreider onderzoek (cardiologie, neurologie, pneumologie) te gebeuren. Dit zal met u worden besproken en de nodige afspraken zullen worden gemaakt. In principe is dit pas nodig vanaf 50 jaar. Ervoor volstaat het om de vragenlijst in te vullen die U meekreeg op de laatste consultatie (in de witte envelop).

Opnamedag

De opname vindt plaats op de dag van de operatie. Afhankelijk van het operatieprogramma krijgt u bij het inschrijven van de operatie een uur van verwachte opname. Opnames kunnen gebeuren vanaf 7u00.
De dag van de opname dient u nuchter te zijn. Dit veronderstelt dat u niets meer gegeten of gedronken hebt sinds middernacht.

Eerst en vooral meldt u zich aan op de opnamedienst. Deze bevindt zich op de gelijksvloer, net voorbij de receptie bij het binnenkomen van het ziekenhuis. Na uw opname wordt u naar de chirurgische afdeling verwezen (1ste verdiep) waar u wordt opgenomen en de nodige administratie in orde wordt gebracht. Vanuit de chirurgische afdeling zal u vervolgens naar het operatiekwartier worden gebracht. Na de ingreep verblijft U enige tijd op de verkoeverruimte (recovery) alvorens naar uw kamer te worden gebracht. De volgende dag mag U in de loop van de voormiddag na controle door de nko-arts het ziekenhuis verlaten.

Operatie

De operatie gebeurt door de neus heen. Aan de buitenzijde is er dus geen litteken zichtbaar. Er wordt door middel van instrumenten de verschillende afvoergangen van de neusbijholten geopend en groter gemaakt en de afwijkingen in de neusbijholten worden verwijderd. Eventuele poliepen in de neus worden uiteraard ook verwijderd. Er worden over het algemeen altijd beiderzijds een neusgel achtergelaten voor tamponade en goed heling. Deze lost op en dient niet verwijderd te worden.

Indien er tevens ook een ingreep aan het tussenschot werd uitgevoerd, worden er daarbij nog twee langere wieken geplaatst aan weerzijden van het tussenschot ter tamponade. Voor een goed zicht op het operatiegebied kan uw nko-arts gebruik maken van een modern hulpmiddel, een endoscoop. Dit is een klein buisje met een uitgebreid stelsel van lenzen, waardoor nauwkeurig de inhoud van de neus bestudeerd kan worden. Kijkend door de endoscoop die via de neusopening is ingebracht, kan de arts met speciale instrumenten de ontstoken sinussen open leggen. De endoscoop maakt het mogelijk om tijdens de operatie goed te zien waar de ontsteking zit en welke gebieden met rust gelaten kunnen worden. Een endoscopische sinusoperatie (FESS) geschiedt dus via de neusholte; FESS is de afkorting voor functional endoscopic sinus surgery. 

Wat kunt u na de operatie verwachten?

U kan in de loop van de voormiddag de volgende dag het ziekenhuis verlaten nadat de arts bij u is geweest voor informatie. De controle afspraak is reeds gemaakt. Neusbloeding is normaal en kan enkele dagen duren. Niet snuiten. Als er een tussenschotcorrectie is gebeurd, worden de langere wieken de volgende dag verwijderd evenals de buisjes die voor doorgang zorgen ondanks de wieken.

Er worden een spray voorgeschreven voor de operatie. Deze dient U mee te brengen Dit is Sofrasolone of Dexarhinospray en deze mag gedurende de eerste week na de operatie gebruikt worden ter verdere ontzwelling van het neusslijmvlies. Dit mag meerdere malen per dag worden gebruikt, zo nodig. Eventueel mag een fysiologisch oplossing of ook wel“zoutwater” genoemd gebruikt worden de tweede week na de operatie. Ook dient deze minimaal 3 maal daags te worden gebruikt en is noodzakelijk voor de verdere reiniging en nazorg van het neusslijmvlies. Door het spoelen zal de bekleding van de holten sneller genezen. Indien nodig mag de Sofrasolone / Dexarhinospray nog worden verder gebruikt die tweede week, maar deze wordt daarna best afgebouwd in gebruik.

Na de operatie zult u in de regel niet onmiddellijk verbetering van de klachten merken. Vaak is het zelfs zo dat de klachten de eerste weken wat toenemen. Na ongeveer vier tot zes weken kunt u een verbetering verwachten.
In de loop van de eerste week na de operatie zal u worden uitgenodigd op de polikliniek voor controle en ook de eerst reiniging van de neus. Na de operatie vormen er zich namelijk korsten in de neus die verwijderd moeten worden. Gebeurt dit niet dan kunnen de gemaakte openingen naar de neusbijholten weer dicht groeien.
Afhankelijk van het genezingsproces in de neus zullen er nadien nog enkele controle-onderzoeken gebeuren waarvan u gaandeweg de nodige afspraken zult meekrijgen.

Is er een kans op complicaties?

Bij iedere operatie, ook een operatie aan de neusbijholten, is er sprake van enig risico. Er kan bijvoorbeeld een infectie optreden of een onverwachte bloeding. Daarnaast bestaat er altijd het risico van een letsel aan omgevende structuren: de oogkas en de schedelholte. In de praktijk komen complicaties bij een operatie aan de neusbijholten weinig voor.

Welk resultaat kunt u verwachten?

Hierover is niet zondermeer een uitspraak te doen, omdat er verschillende redenen bestaan voor het verrichten van een operatie aan de neusbijholten. Zie: "Wanneer is een operatie aan de neusbijholten nodig?". Uw arts zal zo zorgvuldig mogelijk proberen in te schatten, hoe groot in uw geval de kans is op afname van de klachten. Ook het risico van complicaties zal hierbij worden meegewogen.