Operaties aan de keelamandelen bij kinderen

Wat zijn de "amandelen" en wat is hun functie?

Het lichaam bezit een uitgebreid systeem om infecties te bestrijden, het zogenoemde lymfkliersysteem. De overgang van mond en neus naar de keel bevat, als een soort ring, veel van dit lymfklierweefsel. Het vangt binnendringende ziekteverwekkers zoveel mogelijk op en maakt ze onschadelijk. 
Op een paar plaatsen is dit lymfklierweefsel verdikt:

In de neus-keelholte

Dit is de ruimte achter de neus boven het zachte gehemelte. Het verdikte lymfklierweefsel in het dak van de neus-keelholte noemt men neuspoliep (het adenoïd). De neusamandel is vooral bij jonge kinderen aanwezig. Vanaf ongeveer het 8e levensjaar neemt de grootte af. Aan weerszijden van de neusamandel begint de zgn. buis van Eustachius, de verbinding waardoor lucht van de neus-keelholte naar de oren moet gaan.

In de keel

De zgn. keelamandelen (de tonsillen) zijn te zien als knobbels links en rechts achter in de keel. De huig, het aanhangsel van het zachte gehemelte, hangt midden tussen de keelamandelen.

Achter op de tong

amandelen_kinderen Dit deel wordt de tongamandel genoemd en gaat aan de zijkant van de tong over in de keelamandelen. De tongamandel geeft slechts zelden klachten.De poliepen en amandelen vormen maar een klein gedeelte van het lymfkliersysteem van het lichaam. Eventuele verwijdering van de amandelen heeft daarom geen merkbare gevolgen voor de afweer.

Wat voor klachten kunnen de keelamandelen geven?

Wanneer de keelamandelen de hoeveelheid binnendringende ziekteverwekkers niet meer aan kunnen, raken ze zelf ontstoken. Hierbij treedt in het algemeen een forse zwelling van de amandelen op. De klachten bestaan in het algemeen uit herhaalde perioden van keelpijn met slikklachten en temperatuurverhoging. De keelamandelen kunnen ook voortdurend in een meer of minder ontstoken toestand verkeren, in zo''n geval treden klachten van moeheid, hangerigheid, afgenomen eetlust en slechte adem meer op de voorgrond. In de hals zijn dan vaak verdikte lymfklieren te voelen. Zeer grote keelamandelen kunnen zelfs de ademhaling belemmeren, hetgeen nachtelijke onrust met onregelmatig snurken tot gevolg kan hebben.
 

Wanneer is het gewenst om amandelen te verwijderen?

De ernst van de klachten bepaalt of het nodig is de amandelen te verwijderen. Hierbij is de mate van ziekzijn van belang, maar ook de vraag hoe vaak dit optreedt. Wanneer het onvoldoende lukt om de klachten met medicatie te bestrijden, dan kan het verstandig zijn om de amandelen weg te laten halen. Vaak is er een een ziekzijn van de neuspoliep tergelijkertijd aanwezig. De verdere informatie hierover kunt u bij dit onderwerp lezen. De leeftijd van het kind speelt eveneens een rol, hoe jonger het kind hoe terughoudender uw arts zal zijn. Een absolute leeftijdsgrens is er echter niet, de ernst van de klachten is en blijft de belangrijkste factor.
 

Opname en operatie

Over het algemeen gebeurt deze ingreep in dagziekenhuis, tenzij er medische argumenten zijn voor een opname voor 1 dag. De operatie gebeurt onder algemene anesthesie. U komt samen het uw kind de ochtend van de operatie binnen op het uur die u werd medegedeeld bij de afspraak van de operatie, via de opnamedienst op het dagziekenhuis van de kinderafdeling waar u verdere informatie omtrent zult krijgen van de verpleegkundigen. De kinderen dienen nuchter binnen te komen (niet gegeten of gedronken na middernacht). Als ouder mag u in principe uw kind begeleiden tot in de operatiezaal tot het slaapt en wordt u verwittigd van zodra uw kind in de ontwaakruimte is.

Is er kans op complicaties?

Bij iedere operatie, ook bij het verwijderen van amandelen, is er sprake van enig risico. In dit geval wordt het risico voornamelijk gevormd door de mogelijkheid van nabloeding. Dit verklaart, waarom een normale bloedstolling bij deze ingreep zo belangrijk is. Er mogen dus van tevoren en ook de eerste dagen na de operatie géén medicatie worden ingenomen, die de stolling nadelig beïnvloeden. Met name dus géén pijnstillers die acetylsalicylzuur bevatten (Aspirine, aspegic, etc.).
Bij kinderen kan, met name als de keelamandelen erg groot waren, na de operatie een zeer beperkte stemverandering (hogere stem) ontstaan omdat de ‘klankkast’ in de mondholte is toegenomen.

Na de operatie

Na de operatie dient het kind nog een aantal uren in observatie te worden gehouden op het dagziekenhuis. Ze mogen daar ook na de operatie drinken en aangepaste voeding krijgen. De nodige controleafspraak is reeds gemaakt.

Op de plaats van de verwijderde amandelen ontstaat een grijswit beslag; dat is normaal en geen teken van ontsteking. Het geeft soms een vieze smaak in de mond en kan daardoor ook enkele dagen een beetje ''slecht'' uit de mond ruiken. Dit beslag verdwijnt na ongeveer een week. Soms gaat dat gepaard met een lichte bloeding.

Keelpijn, lichte oorpijn en een lichte temperatuursverhoging zijn
normaal. U kunt uw kind hiervoor een zetpil Paracetamol geven of Junifen. Als u of uw kind bij herhaling helder rood bloed uitspuugt of donkerrood bloed opgeeft, moet u de arts raadplegen.  Na de consultatie-uren kan u het beste de spoedopname raadplegen.

Wat betreft de voeding na de operatie gelden een aantal voorschriften:

  • Op de dag van de ingreep en de dag erna moet uw kind regelmatig drinken! Aanbevolen dranken zijn: koude dranken, appelsap, ijswater en ijslollies. De eerste dagen drinkt u of uw kind best geen bruisende limonades, sinaasappelsap, citroensap, tomatensap of melkprodukten.
  • De dag na de ingreep mag u of uw kind alles eten wat niet te hard, te warm of te koud is, bv. soep, puree, appelmoes, ijscrème, yoghurt… Geleidelijk overgaan naar normale voeding. Vermijd de eerste 10 dagen prikkelende, te koude of te warme gerechten. Ook geen harde broodkorsten, frieten, harde snoepjes, enz.
  • Gebruik bij het tanden poetsen geen tandpasta omdat het prikt in de keel.

De eerste paar dagen na de operatie zal uw kind zich nog wel wat ziek voelen. Houdt het kind een paar dagen binnen. In het algemeen is een kind na een week weer voldoende opgeknapt om buiten te spelen en eventueel naar school te gaan. Zwemmen mag pas 3 weken na de operatie.